Στα βήματα των πετροκόπων...

 

Την Τετάρτη, 10 Ιουλίου 2019 ο Μορφωτικός Εκπολιτιστικός Όμιλος Θυμιανών σε συνεργασία με τον Chiosrunning Σύλλογο Αθλητών Υγείας Χίου και την Περιπατητική Ομάδα του Δημήτρη Μυωτέρη περπατήσαμε στα βήματα των Πετροκόπων...

 

Ξεκινήσαμε από την περιοχή Στένακα, σταθμός της τοπικής ιστορίας μας όχι μόνο γιατί εκεί άρχισαν οι πρόγονοι μας να βγάζουν μέσα από τα βάθη της γης τη Θυμιανούσικη πέτρα μας αλλά και γιατί είναι το σημείο, όπου στα βάθη του μεσαίωνα έγινε η μάχη ανάμεσα στους  Θυμιανούσους και τους ληστές Πειρατές. Είναι η μάχη που αναπαριστούμε ακόμα και σήμερα κάθε Τυρινή Παρασκευή και Τυρινή Κυριακή χορεύοντας "Ταλίμι" και "Δετό" υπό τους ήχους του παγιαυλιού και του τουμπιού. Είναι το έθιμο μας, η "Μόστρα των Θυμιανών".

 

Με οδηγό τον κο Παναγιώτη Μανδάλα, εμπνευστή της συγκεκριμένης διαδρομής, περπατήσαμε στα μονοπάτια που βάδιζαν οι παλιοί πετροκόποι...Ένα βουνό γεμάτο ιστορία. Γεμάτο κλειστές και ανοιχτές πελεκανιές, πελεκανιές με μπαρούτι και χωρίς... Πάντα με μόχθο και ιδρώτα. Απορείς πως κατάφερναν να δουλεύουν ώρες ατελείωτες και να σηκώνουν τόσο μεγάλο βάρος στις πλάτες τους... Πώς δούλευαν μέσα στις "κούφες" κλειστές υπόγειες πελεκανιές, γονατιστοί μέ ένα λυχνάρι. Ήταν υπεράνθρωποι!

 

Μια διαδρομή διάρκειας 1:45 λεπτών, με την μυρωδιά του σχίνου και της ρίγανης να μας συντροφεύει επισκεφτήκαμε δύο κλειστές πελεκανιές στα Κουκουγιαύλια, την «φωλιά της αλεπούς» και την «τρύπα του Πειρατή», περάσαμε δίπλα από πολλές ανοιχτές πελεκανιές, διαβήκαμε το κοιμητήριο του Άη Γιάννη Στενακούσων, την εκκλησία του συναφιού των Πετροκόπων. Είδαμε μνήματα, έργα τέχνης. Επισκεφτήκαμε το Ναό και το κελί όπου είναι στολισμένη η πρώτη σημαία του συναφιού. Κοντοσταθήκαμε στον υπέροχο πύργο του Άη Γιάννη που ψυχορραγεί και κάθε μέρα που περνάει τον φέρνει πιο κοντά στο τέλος του και στην κατάρρευση του. Ένας πύργος που θα μπορούσε να γίνει το μουσείο της πέτρας μας που τόσο πολύ επιθυμούμε όλοι...

 

Συνεχίσαμε τη πορεία μας περνώντας από το πηγάδι Καρούλι που επικοινωνεί με το ομώνυμο πηγάδι που βρίσκεται στο χωριό μας. Συνεχίσαμε στα Κατάπετρα, όπου ο περιφερειακός δρόμος έχει περάσει πάνω απ τις πελεκανιές. Φαίνονται καθαρά δεξιά και αριστερά του δρόμου στο φαγωμένο βουνό όχι μόνο η Θυμιανούσικη πέτρα μας, αλλά και το μοναδικό σημείο που οι Θυμιανούσοι έβγαζαν μάρμαρο.

Κατεβήκαμε στη πιο εντυπωσιακή σε μέγεθος κλειστή πελεκανιά «την κρυψώνα του Αντάρτη» όπως την ονομάσαμε και επιστρέψαμε από τον παλιό δρόμο των Θυμιανών στον ξενώνα «Στένακα».

 

Ο Ξενώνας χτισμένος πάνω σε παλιές πελεκανιές έχει χτιστεί σεβόμενος το φυσικό περιβάλλον και έχει συνταιριάξει τις κοίλες ραβδώσεις του «μακασιού» ( εξόρυξη Θυμιανούσικης πέτρας με χρήση μπαρούτης ή ακαριαίου φυτιλιού) με τον αύλειο χώρο του ξενώνα .

Χάρη στο μεράκι του ιδιοκτήτη του, Κου Μανδάλα Παναγιώτη αποτελεί ένα υπαίθριο μουσείο τόσο της λαϊκής τέχνης της περιοχής όσο και της πέτρας μας.

 

Στον Στένακα μας περίμεναν οι ομιλητές μας. Ο Δάσκαλος Κυριάκος Πρωάκης, ερευνητής και συγγραφέας του πολύτιμου για μας βιβλίου,  "Λαογραφικοί Θησαυροί Θυμιανών" εξήγησε πώς ανοίχτηκαν όλες αυτές οι πελεκανιές, παρουσίασε τα εργαλεία των Πετροκόπων και με τον γλαφυρό και εκπαιδευτικό λόγο του μας ταξίδεψε σ' εκείνη την εποχή. Ακολούθησε ο κος Νίκος Τουμάζος, παλιός πετροκόπος που μίλησε για τις αντίξοες συνθήκες της εργασίας τους.

 

Η βραδιά έκλεισε με την προβολή του ντοκιμαντέρ « Το τραγούδι της Πέτρας». Ένα ντοκιμαντέρ του Μουσικού σχολείο Χίου που παρουσιάζει την εξόρυξη, το πελέκημα και το χτίσιμο της πέτρας μας.

 

Ευχαριστούμε πολύ τους ομιλητές μας κ. Κυριάκο Πρωάκη και κ. Νίκο Τουμάζο για το ταξίδι στον χρόνο και στον τόπο, τον κο Δημήτρη Μυωτέρη για την ανάδειξη της τοπικής ιστορίας μας και τέλος τον κο Παναγιώτη Μανδάλα που χάρη στις γνώσεις και την εργασία του ανοίξαμε ένα ακόμα θεματικό μονοπάτι. Ένα μονοπάτι που πολύ συχνά από δω και στο εξής θα μας δίνει την ευκαιρία να πατάμε πάνω στα "βήματα των Πετροκόπων"!!!

 

 

Πολλές πληροφορίες για την εξόρυξη της πέτρας μας, τη Μόστρα και τα συνάφια μας καθώς και την ζωή του κου Νίκου Τουμάζου θα βρείτε στο http://thimianousikipetra.blogspot.com